Бұл орайда, жасанды интеллект туралы қазақ тіліндегі көпшілікке арналған тұңғыш қолданба QazGPT авторы Олжас Сүлеймен «Егемен Қазақстан» газетінде өз пікірін білдірді.
Израильдік тарихшы Юваль Ной Харари жасанды интеллектіні кей мемлекеттер адамдарды бақылап, басқару мақсатында пайдаланып отырғанын айтқан еді. Оның пікірінше, кейінгі жылдары үкімет немесе ірі корпорациялар адамдарға манипуляция жасау үшін күрделі технологиялар ойлап тапқан. Тіпті «Қазір технология алғаш рет адамдарды 24 сағат бойына бақылауға мүмкіндік беріп отыр. Кезінде КГБ-ның кеңес азаматтарын тәулік бойына бақылауда ұстауға әрі жиналған ақпаратты тиімді түрде өңдеу мүмкіндігі болған жоқ. Тек сарапшылар мен азаматтарды бақылайтын агенттерге арқа сүйеді. Ал қазір билік не үкімет ет пен сүйектен жаралған адамдарға емес, қуатты алгоритмдер мен датчиктерге сүйеніп отыр» деген еді.
– Кез келген дүниеге бір тараптан ғана қарауға болмайды. Қазақ «таяқтың екі ұшы бар» деп бекер айтпаған ғой. Сол секілді жасанды интеллектінің де пайдасы мен зияны бар. Мұның бәрі түптің-түбінде – оны жасап шығарған мемлекеттің немесе корпорацияның ұстанған саясатына байланысты. Осы тұста «Жасанды интеллект» ғылыми зерттеу институтының директоры, техника ғылымдарының докторы, профессор Алтынбек Шәріпбаевтың айтқаны назар аударарлық: «Егер жасанды интеллектінің дамуын жолға қоюға арнаулы бағдарлама жасап, ғалымдар тобын жиып, зерттеу жұмыстары жүргізілмесе, әрине, зиянды жағы көп болуы мүмкін. Ал қоғамға қажет бағыттарды дамытуға күш салса, жасанды интеллектіден асқан ғылым жоқ». Мысалы, жасанды интеллектімен жұмыс жасай бастаған компаниялардың 40 пайызы көп уақыт өтпей, оны тоқтатқан. Себебі олар құпияларының жариялануынан қорыққан. Бір жылдары Google өзінің «Checks» деп аталатын өнімін таныстырған еді. «AI-мен жұмыс істейтін құпиялылық платформасы» деп аталатын өнімнің басты артықшылығы – бизнестің, идеяның, команданың ішкі құпиясын сақтайды. Сонда түсінгенім – жасанды интеллектіні дамытуға ешкім шек қоя алмайды, ғылым дамыған сайын жасанды интеллект те дамуын тоқтатпайды, – дейді О.Сүлеймен.
Ал қауіп пен құқық жағындағы шектеу заңның аясында болуға тиіс. Бәрібір де абсолютті бостандық жоқ. Шындап келгенде шектеу мәселесі тек бір мемлекеттің деңгейінде емес, әлемдік деңгейде көтерілуі шарт.
– Бір қызығы, бізде көп адам жасанды интеллектінің не екенін, қалай қолдану керек екенін әлі білмесе де, оның қауіпті екенін өте күшті түсінеді. Ештеңе білмей жатып, бастарын ала қашады. Осыған не күлерімді, не жыларымды білмеймін. Бұл технологияны біз, қазақтар тоқтата алмаймыз. Қанша қарсы болсақ та, тіпті әлемнің жартысы қарсы болса да, тоқтамайды. Сондықтан үркудің қажеті жоқ. Өзінен қорқып жүргенде, келетін қауіпі аяғымызды аспаннан бір-ақ шығаруы мүмкін. Сол үшін де зерттеуіміз керек, игеруге тиіспіз, – дейді ол.
