Ғарышты игеруде Қазақ­стан­ басым­

30

Бұл материалда Түркістан облысының тұрғындарының назарына ғарышты игерудегі Қазақ­стан­ның басым­дықтарының бірі – «Бәйтерек» жобасының стра­тегиялық маңызы жоғары екендігін мәлімдейміз. Атал­ған жоба Байқоңыр ғарыш айлағын сақтап қалу мен дамы­туға мүмкіндік береді және ком­мер­циялық ұшудың әлемдік на­ры­ғына жол ашады.

«Бәйтерек» экологиялық қа­уіп­с­іздігімен де ерекше. Ол Қа­зақ­стан мен Ресейдің «Зенит М» ғарыштық зымырандық кешені инфрақұрылымы аясында жүзеге асырылып, гептил отынын пайдаланатын атышулы «Протонның» орнын басқалы тұр. Демек, зымы­рандардың уақыт өте қоршаған ор­таға тигізер кері әсері азаятын күн алыс емес.

Қазіргі уақытта отандық «KazSat» ғарыш­тық байланыс жүйесі екі жер серігімен бір­ге табысты жұмыс жасап тұр.­ Олар­дың не­гізгі және жер үс­тін­дегі қосалқы бас­қару ке­шен­­дері бар. Бұл жүйе еліміздің аума­ғын­­да спут­никтік байланыс пен те­ле­ра­дио хабарлар таратуды­ ­қам­­­­тамасыз етіп, соны­­мен қатар мем­лекеттік органдардың, ұлт­­­тық компаниялардың және же­ке­ ұйым­дар­дың сұраныстары бойын­ша деректерді беріп, шалғайдағы ауылдардың ұялы байланыс қызметін пайдалануына септігін тигізіп келеді.

Жер бетін қашықтықтан зондтау қазір екі бірдей ғарыштық ап­парат арқылы жүзеге асы­ры­луда. Осы жүйе арқылы өткен жылы жер­дің үстіңгі қабатының 11,5 млн шаршы шақырымын суретке түсіруге 1,2 млрд тең­­ге жұм­салған. Осы ретте шетелдік­тер­дің көмегіне жүгінсек 12 млрд теңгеге шығын­далар едік.

Қашықтықтан зондтау жүйе­сі пай­далануға бе­рілген 2015 жыл­дан бері 570 млн шаршы шақы­рым таспаға түсіріліп, 30 млрд теңге үнемделген. Жал­пыл­ай алғанда, тек өткен жыл­дың өзінде ғана ғарыштық түсі­рілімдер мен байланыс қызметі үшін 24 млрд теңгенің өз қал­тамызда қалуына ықпал етті. Бұл қаражат, сайып келгенде шет­елдік ком­паниялардың табысын арттыру үшін емес, жер­гілікті жер­де көптеген бастамалардың жү­зеге асуына, жаңа жұмыс орын­дарының ашылуына жұмсалуда.