Мемлекет басшысы өз сөзінде еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму мәселелері жөнінде кеңейтілген кеңесте саяси реформалар дамудың жаңа кезеңіне жол ашқанын және экономиканы түбегейлі жаңғыртудың берік негізін қалағанын атап өткен болатын. Бүгінде мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Түркістан облысындағы Ордабасы ауданын әлеуметтік-экономикалық дамыту мақсатында жұмыстар жүйелі түрде жүргізілуде.
Бүгінде Ордабасы ауданында 10 ауыл округ, 57 елді мекен бар. Аудан халқының саны 128 049 адамды құрайды.
Аудан бюджетінің көлемі 2023 жыллы 19,6 млрд. теңгені құраған. Ал 2023 жылға бекітілген өзіндік кірістер 7 млрд. 735 млн. теңгені құрап, тиісінше былтырғы жылмен салыстырғанда 21,8% артқан.
Өткен жылдың қорытындысымен ауданның негізгі көрсеткіштерінің барлығынан өсім орын алды. Биылғы жылы бұл көрсеткіш 140,9 млрд. теңгеге жетеді деп күтілуде. Ағымдағы жылдың 3 айында 21,3 млрд. теңгені құраған. Сонымен қатар, аудандағы биылғы жылға өнім көлемін 36,4 млрд теңгеге (НКИ 104,0%) жеткізу жоспарланып отыр. Ағымдағы жылдың 3 айында өнеркәсіп саласында 8,2 млрд. теңгенің өнімі өндіріліп, нақты көлем индексі 104,8% құрады. Өткен жылы 34,0 млрд. теңгеге инвестиция тартылса, 2023 жылы 37,2 млрд. теңгеге жеткізу межеленді. Жеке инвестициялар есебінен аудан экономикасының дамуына үлес қосатын негізгі 5 жоба 5,1 млрд. тг. іске асып, 140 жұмыс орны ашылды. Оның ішінде, «Bokei» ЖШС-ң автоматтандырылған қыш зауыты, құны 3,6 млрд.тг., 30 жұмыс орны, «Green Technology Industries» ЖШС ІІ кезені синтепон талшығын өндіру, құны 200 млн.т. 50 жұмыс орны. Сонымен қатар, «Aysyltan Group» ЖШС-ң қыш зауыты, құны 500 млн.т, 30 жұмыс орны; ЖК «Бибитжан» қыш зауыты, құны 204 млн.т, 20 жұмыс орны; ЖК Нұржановтың жол бойы сервистік қызмет көрсету орталығы, құны 600 млн.т, 10 жұмыс орны.
Биылғы жылы жалпы құны 8,5 млрд. теңгенің 6 инвестициялық жобаларды257 жаңа жұмыс орныменіске асыру жоспарланды. Соның ішінде«Оңтүстік кірпіш» ЖШС темір-бетон бұйымдарын өндіру, «Батсу Водоканал» ЖШС темір-бетон бұйымдарын өндіру, «ArlanStroy» ЖШС қыш зауыты, «Gold Aluminium» ЖШС алюминді профиль өнімдерін шығару, «RZN» ЖШС газоблоқ бұйымдарын өндіру, «Ордабасы Сапар» орталығы, туризм саласы жүзеге аспақ
Ағымдағы жылдың 3 айында ауданға тартылған инвестицияның 4,1 млрд. теңгені құрады. Ауданда жұмыс істеп тұрған 13 276 кәсіпкерлік субъектілерінде 18,5 мың адам жұмыспен қамтылған. Кәсіпкерлік субъектілерімен 2022 жылдың 9 айында 68,5 млрд.теңгеге өнім шығарылды (жоспар 117 млрд. т). 2023 жылы шағын кәсіпкерлікпен шығарылған өнімді 137 млрд. теңгеге жеткізу жоспарланды. Жалпы шағын несие ұйымдарымен 6 769 адам 5,2 млрд.теңгеге қаржыландырылды. «Ұлттық жоба» аясында 212 жобаға 2,7 млрд. теңгеге қолдау көрсетілді. 2023 жылдың 3 айында шағын несие ұйымдарымен 1867 адам 1,7 млрд. теңгеге қаржыландырылса, «Ұлттық жоба» аясында 2 жоба 80 млн. теңгеге қолдау тапты.
Индустриалды аймақта құны 21,3 млрд.теңгені құрайтын, 310 жұмыс орнын қамтитын, 6 жоба орналасқан. «KazKioti» трактор жинау зауыты»ЖШСтрактор жинақтау зауыты. Құны7,2 млрд.т, 2015 жылы іске асырылған. 20 адам жұмыспен қамтылған. «KarlsKrona LC AB» ЖШСболат құю зауты. Құны 2 млрд. 725 млн.т, 2016 жылы іске асырылған. 30 адам жұмыспен қамтылған.«Green Technology Industries» ЖШС – полиэтилен қалдықтарын өңдеу зауыты. Құны 5 млрд. 985 млн.т, 2018 жылы іске асырылған. 10 адам жұмыспен қамтылған. «Александровский сад» ЖШСкөкөніс сақтау қоймасы. Құны 824 млн.т, 2020 жылы іске асырылған. 10 адам жұмыспен қамтылған. «Gold Aluminium» ЖШС алюминді профиль өнімдерін шығару. Құны 3,0 млрд..т, 2023 жылы іске асырылады. Ашылатын жұмыс орын 100. «RZN» автоклавталған газоблок бұйымдарын өндіру жобасы. Құны1,5 млрд. т, 2023 жылы іске асырылады. ашылатын жұмыс орыны 40. Бүгінгі таңға кәсіпкерлерді тарту мақсатында аймақтың жерін 303 га ұлғайту жоспарланды, ол үшін алдағы уақытта жалға берілген 2,8га (1 жер телімі)және жеке меншіктегі 300,2 га (5 жер телімі)қайтару жұмыстары жүргізіледі. Жалпы өңірлік өнімнің 59%-ы ауыл шаруашылығының үлесінде болып, 68,2 млрд. теңгеге өнім өндірілді, алдыңғы жылмен өсім 2,2 млрд. теңгені құрады. Ал биылғы жылы 75,0 млрд. теңгеге жеткізу жоспарланды, яғни өсім 4,0% құрайды. Ағымдағы жылдың 3 айында салада 7,7 млрд. теңгенің өнімі өндірілді.
Салаға тартылған инвестиция 2023 жылға жоспар 7,2 млрд. теңге, яғни 1,8 млрд. теңгеге арттыру жоспарланды. Есепті жылы салада жалпы 42 жоба іске асырылса, 2023 жылы 89 жобаны іске асыру межеленді. «Ауыл аманаты» пилоттық жобасымен Бадам, Шұбар ауыл округтерінде 7 кооперативтермен іске асырылатын болады. Нәтижесінде 568 адам жұмыспен қамтылып, сүт 7,9 мың тоннаға, ет 962 тоннаға, құс еті 693 тоннаға, көкөніс өнімдері 300 тоннаға артады.
Құрылыс жұмыстарының көлемі 2023 жылы бұл көрсеткішті 13,5 млрд. теңгеге межеленді. Ағымдағы жылдың 3 айында орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі 1,5 млрд. теңгені құрап, нақты көлем индексі 102,5% құрады. Аудандағы тұрғындарды үздіксіз ауыз сумен қамтамамыз ету үшін 45 елді мекеннің су құбыры желілерін жөндеу, су мұнарасын ауыстыру, 3 елді мекенде жер асты су қорына іздеу-барлау жұмыстары жүрді.
Сондай-ақ, бүгінгі таңда халықты сапалы ауыз сумен қамту көрсеткіші 94,6% құраса, биылғы жылдың соңына көрсеткіш 99% жетеді. Құбырлы ауыз сумен қамтылмаған 3 елді мекенде (Мәдениет, Жұлдыз, Ынтымақ) құрылыс жұмыстарын жүргізу мақсатында жобалық құжаттамаларына қаржы бөлінді. Құрылыстары 2024-2025 жылдары жүргізіліп, ауданның халқы сапалы ауыз сумен қамту көрсеткіші 100% жетеді. Ауданның елді мекендері толық орталықтандырылған электр желісімен қамтамасыз етілген. 2023 жылы 6 нысанның құрылысы жүргізіліп, жалпы 5893 абонент сапалы электр қуатымен қамтылады. Одан бөлек аудандық бюджет есебінен 10 дана трансформатор орнатылып, 6,4 шақырым электр желілері жаңартылады. 4 елді мекеннің жаңа құрылыс аумақтарын электрмен қамту үшін ЖСҚ әзірленеді. «Оңтүстік жарық» ЖШС инвестициялық бағдарламасы аясында жалпы 59,15 шақырым желілер жаңартылады.
Аудандағы өткен жылдан өтпелі 25 елді мекендегі 30 нысанның құрылыстары 2023 жылға өтпелі, соның ішінде биылғы жылы 18 елді мекені газбен қамтылып, қамту көрсеткіші 47,8% жетеді. 7 елді мекеннің құрылыстары 2024 жылға өтпелі. Бүгінгі таңға 9 жобаны қаржыландыруға бюджеттік өтінімдер берілді, 2 жоба мерзімі өтуіне байланысты түзетілуде. Одан бөлек 13 елді мекенді табиғи газбен қамту үшін ЖСҚ – лары аудандық бюджет есебінен әзірленеді. Аудандағы автомобиль жолдары бойынша удандық маңызы бар жолдардың қанағаттанарлық жағдайдағы үлесі 39,1%-дан 73,6%-ға жетті. Елді мекендердегі ішкі көшелердің қанағаттанарлық жағдайдағы үлесі 45%-дан 48%-ға жетті. Топырақ жолдардың үлесі 41,2%-дан 35,6%-ға төмендеді. Одан бөлек, аудандық бюджет есебінен 23 көше (20 жоба) және «Ауыл ел бесігі» бағдарламасы аясында 27 көше (13 жоба) орташа жөндеуден өтеді. Нәтижесінде елді мекендердегі ішкі көшелердің қанағаттанарлық жағдайдағы үлесі 60%-ға жетеді. Биылғы жылы аудандық маңызы бар 4 жолға (Қалаш, Дихан, Тоқсансай, Жайылма) орташа жөндеу жұмыстары жүргізу мақсатында ведомстволық сараптама қорытындысы алынып, қаржыландыруға ұсынылады.
Сонымен қатар, көшелерді жарықтандыру мақсатында жалпы құны 150,7 млн. теңгеге 29 көше жарықтандырылды. Нәтижесінде аудандағы елді мекен140 көшелерінің жарықтандырылуы20,6%-ға жеткізілді. 2023 жылы 10 көшелерін толық жарықтандыру жоспарлануда, немесе көрсеткіш 22,1%-ға жоғарлайды.
Бүгінде ауданда 70 мектеп (66 мемлекеттік, 4 жекеменшік), 37 449 оқушы бар. 57 балабақшада (15 мемлекеттік, 42 жеке меншік) 8248 бүлдіршін тәрбиеленуде (97%). 2023 жылдың қорытындысымен қамту көрсеткішін 100% межеленді. Қосымша біліммен қамту көрсеткіші 64% (27037), 2023 жылы 90% жеткізу жоспарланды (29200). Ауданда үш ауысымда 1 (бір) мектеп бар (М.Исламқұлов атындағы). Өткен жылы 6 мектептің құрылыстары жүргізіліп, 3 нысан пайдалануға берілді, 3-уі 2023 жылға өтпелі. Сонымен қатар Б.Нұрлыбеков атындағы мектеп ғимараты күрделі жөндеуден өтіп, пайдалануға берілді, ал С.Ысмаилов атындағы мектеппен Ерназаров атындағы мектебі күрделі жөндеуден өтеді күрделі жөндеуі осы жылы жүргізіледі. Барлық мектептер ішкі әжетханамен қамтылған және барлығы бейнебақылау камераларымен қамтамасыз етілген. «Жайлы мектеп» бағдарламасы аясында 5 мектеп құрылысы үшін жер телімі бөлініп, мемлекеттік актісі алынды. Биылғы жылы 300 орындық 1 мектеп құрылысы басталады (Ақбұлақ).
Ауданда жалпы 54 медициналық ұйымдар бар (1 аудандық орталық аурухана, 1 аудандық емхана, 5 БМСП, 6 ДА, 25 ФАП, 13 МБ, 2 жеке меншік мед орталық, 1 жеке меншік оңалту орталығы). Жеке инвестор есебінен Шұбарсу ауылында заманауи медициналық орталығы ағымдағы жылдың мамыр айында пайдалануға беріледі («Роллан-мед» ЖШС).
Бұдан бөлек, аз қамтылған 2152 отбасы, 12197 адамға 898,0 млн. теңге (АӘК) атаулы әлеуметтік көмек төленді, 2021 жылмен салыстырғанда алушылар саны 182 отбасыға(515 адамға)кеміген. Мүгедектігі бар адамдарға, қарттарға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету мақсатында 22 шілде 2022 жылы әлеуметтік қызмет көрсету орталығы құрылып, қызмет көрсетуде.
