Төлеби ауданы – табиғаты керемет, ерекше аудан. Туризм саласын дамытуға өте қолайлы.
Экономиканың басты көрсеткіші болып табылатын жалпы өңірлік өнім көлемі 2022 жылдың 10 айында 109 млрд 948 млн. теңгені, немесе 2021 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда өсім +2,5%-ға артты.
Өнеркәсіп саласында ауданда 20 кәсіпорын, оның ішінде 2 ірі және орта, 15 шағын және 3 қосалқы кәсіпорындар жұмыс атқаруда.
Өнеркәсіп саласында 2022 жылдың басынан 35 млрд 687 млн теңгенің өнімі өндіріліп, былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда нақты көлем индексі 80,6 пайызды құрады.
Оның ішінде, қайта өңдеу өнеркәсібінде 2022 жылдың басынан 33 млрд 118 млн теңгенің өнімі өндіріліп, былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстарғанда нақты көлем индексі 80,3 пайызды құрады.
Құны 1 млрд 700 млн теңгені құрайтын 3 инвестициялық жоба іске асырылуда. Нәтижесінде 205 адам жұмыспен қамтылады.
Кәсіпкерлік саласында жұмыс істейтін субъектілер саны 8658, оның ішінде жұмыс істеп тұрғаны – 8428 субъекті (97,3%). Жұмыспен қамтылғандар саны – 16 699 адам (101,2%), олардың өндірген өнім көлемі 31 512 млн. теңгені құрап, өткен жылдың тиісті кезеңіне 103,9% құрап отыр.
Кіші және орта бизнесті дамыту үшін жыл басынан 6100 жеке азаматтарға 3 млрд 921 млн теңгенің несиесі берілді.
Оның ішінде, «Оңтүстік» АИО» ЖШС және «Ырыс» МКҰ арқылы 2022 жылдың 10 айында нақты 296 млн 100 мың теңгеге 39 жоба қаржыландырылды (2021 жылдың тиісті кезеңінде 241 млн 500 мың теңгеге 32 жоба қаржыландырылған).
«Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға мемлекеттік гранттар беру бойынша ауданнан 38 жоба қатысып, оның ішінен іріктеуден жалпы 10,0 млн теңгеге 2 жоба өтті. Жобалар жылдың соңына дейін «Даму» қоры арқылы қаржыландырылады.
Негізгі капиталға бағытталған инвестициялар көлемі 2022 жылдың 10 айында 14 млрд 624 млн теңге инвестиция тартылып, былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда (2021 жыл 10 ай 13 млрд 457 млн теңге) 105,4 пайызды құрайды.
Оның ішінде: меншікті қаражат инвестиция көлемі 8 млрд 750 млн. теңгеге жетіп, алдыңғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 1 млрд 128 млн. теңгеге артып отыр. (2021 ж. 8 айында 7 млрд 622 млн.тг).
Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында аудан әкімдігі мен «SHYMKENTCEMENT» АҚ арасындағы үш жақты меморандумға сәйкес, 2025 жылға дейін бірқатар әлеуметтік нысан құрылысын жүргізуі керек болған. Осы жұмыстардың нәтижесінде 10 айда 21 шақырым болатын Ақбастау, Киелітас, Алғабас елді мекендерін түнгі жарықтандыру жұмыстары толық аяқталды. Ауыз сумен қамту үшін Киелітас елді мекенінде қазу жұмыстарын бастады. Алғабас елді мекенінде спорт кешенін салу жұмыстары қазан айында басталады.
Ауданымыздың негізгі даму бағытының бірі туризм саласы. Бұл бағытта бүгінгі таңда 76 нысандар жұмыс жасауда. Олар: 1 шаңғы базасы; 4 емдік-сауықтыру орны; 71 демалыс аймағы; 64 саяжай. 2022 жылдың 10 айында 32172 демалушылар келіп, 586 млн теңгенің қызметі көрсетілді.
«Бизнестің жол картасы 2025» бағдарламасы мен «Кәсіпкерлік қырандары» жобасы арқылы қаржыландыру нәтижесінде жеке кәсіпкер Э.Еспенбетова Диханкөл елді мекенінде құны 57 млн теңге болатын “Дихан Тау” саумалы сауықтыру орталығын іске қосты. Кешен бір мезгілде 25 отбасын қабылдайды.
Көксәйек ауылдық окургінде «Сақ» демалыс аймағының құрылысы жүргізілуде. Бүгінгі күнге балық шаруашылығы, тамақтану қызметі және сақ моншасы іске қосылды, 4 адам тұрақты жұмыспен қамтылған. Балық шаруашылығында 3 көл бар, онда карп пен форель балықтары өсірілуде. Құрылыс жұмыстары 2023 жылға өтпелі.
Кемеқалған ауылдық округінде орналасқан «Алма-тау» тау курортында бүгінгі күнге қосымша қонақ үй және спорт кешенінің құрылысын ағымдағы жылдың қараша айында аяқтап, пайдалауға беру жоспарлануда. Жобаның құны 2 млрд 650 млн теңге.
Сондай-ақ, тау туризмін дамыту мақсатында «Қасқасу туристік-рекреациялық кешенінің» жобасын жүзеге асыру мақсатында 2022 жылға инженерлік инфрақұрылым жүргізу үшін облыстық бюджеттен 1 млрд 050 млн теңге қаржы қарастырылып, жұмыстар жүргізілуде (жол салу, электр желілерін тарту).
Нәтижесінде, туризм саласына жылдың соңына дейін 3 млрд 757 млн теңге инвестиция тартылып, 25 жұмыс орны ашылады.
Ауылшаруашылық саласының өнім көлемі 2022 жылдың 10 айында 52 млрд 872 млн теңге болып, нақты көлем индексі 103,6 пайызды құрады. Оның ішінде:
– мал шаруашылығында 28,9 млрд теңге
– егін шаруашылығында 23,9 млрд теңге
Кемеқалған ауылдық округінде «Қазығұрт бақтары» АШӨК -500 тонналық қойма құрылысын өз қаржысы есебінен жүргізуде. Тартылған инвестиция көлемі 150 млн. теңге. Нәтижесінде 10 адам жұмыспен қамтылатын болады.
Суармалы жердің көлемін ұлғайту жұмыстары бойынша 165 гектарға жетіп, меже 92 пайызға;
Тамшылатып суғару 159 гектарға жетіп, меже 100,6 пайызға;
Ауылшаруашылық техникаларын жаңалау 61 бірлікке көбейтіліп, меже 105 пайызға;
Алтын асық» бағдарламасы 1320 бас ұсақ мал алынып, меже 91 пайызға;
«Сыбаға» бағдарламасы бойынша 335 бас ірі қара мал алынып, меже 111 пайызға;
«Құлан» бағдарламасы бойынша 145 бас жылқы мал алынып, меже 100 пайызға;
10-15 басқа арналған шағын мал бұқашықтарды бордақылау алаңдары 510 бірлікке жетіп, меже 113 пайызға;
1 алқаптан 2-3 өнім алу жобасы бойынша 100 га, меже 100 пайызға;
Қарқынды бау жеміс шаруашылығын дамыту 70,3 га ұлғайтылып, меже 59 пайызға орындалды. Қарқынды баудың көлемі («Қазығұрт бақтары» АШӨК, «Керемет агро» АШӨК) 3 жыл ішінде 160 гектарды құрап, өнім көлемі 2021 жылғы 1500 тонна орнына ағымдағы жылы 3500 тонна өнім жинау жоспалануда. Шаруашылықтар толық қуаттылыққа жеткенде 10500 тонна өнім жиналады.
Жүзім өндірісінде жаңадан өнім бере бастаған «Тау жемісі» ЖШС-нің 20 гектар жүзім алқабынан 400 тонна өнім жинау жоспарлануда. Сондай-ақ жидек өндіруден 7 гектар алқаптан («Құдайбақ ата» ӨК, ЖК Жиынбаев Қанат») 20 тонна өнім жиналды. Шаруашылықтар толық қуаттылыққа енген жағдайда өнім көлемі 2,5 есе артатын болады.
Аудан аумағында балық шаруашылығымен 7 кәсіпкер айналысады, оның ішінде 2 шаруашылық ағымдағы жылы ашылды.
Жеке кәсіпкер Мурадов Навруз – Бірінші Мамыр ауылдық округі, Бірінші мамыр елді мекенінде үй іргелік 0,25 га жерде балық ұстауға арналған бассейн жасап, 3000 дана сазан, 2000 дана карп балықтарын өсіруде;
Жеке кәсіпкер Тойлыбаев Бекайдар Адамбекұлы – Бірінші Мамыр ауылдық округінде орналасқан 0,5 га жерде балық ұстауға арналған бассейн жасап 10000 дана сазан, 5000 дана мөңке балық (карась), 2000 дана карп балықтарын өсіруде.
Мал шаруашылығы саласында 28 млрд 950,4 млн теңгенің өнiмi өндiрiліп, нақты көлем индексі 102.0 пайызды құрады. (облыстық көрсеткіш 99.9 пайыз).
Ірі қара мал басы былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 97,3% (65,7 мың бас), қой 98,5% (165,4 мың бас), ешкі 99,6% (7,4 мың бас), жылқы 131,5 % (36,2 мың бас), құстар 85,0% (180,7 мың бас) құрады. Ет өндіру-102,2% (15094), сүт- 101,8% (60001,9) тонна, жұмыртқа-104,9% (15919,8 мың) дананы құрады.
2022 жылы көктем айларында жауын-шашынның көп болуына байланысты өзендерде су деңгейі көтеріліп, көптеген канал бастарына айтарлықтай зақым келтірілген болатын.
«Қыр» каналының сынып жарамсыз болған 6 дана лотогының орнына 11 метрлік құбыр орнатылды. Сонымен қатар, «Атбұлақ», «Озерный», «Планировочный» каналдары және «Кент» магистралды каналының 480 метр жері, аудан әкімдігінің ықпалымен «Қазсушар» республикалық коммуналдық меншігіндегі Тесіктас, Горный камень, Айналма және Блюскен-1 каналдарының 0,6 шақырымы қалпына келтірілді.
Көксәйек, Қасқасу, Қаратөбе, Қоғалы ауылдық округтеріне қарасты (Жіңішке, 8-март, Көксәйек, Кент, Қара-Шора, Ұзын, Таш, Төңкеріс) каналдарының 6,5 шақырымы, сондай-ақ, Науытсай, Жаманжар, Аққұм ішкі және Момынайтас каналдарының 12,5 шақырым жерлері механикалық тазаланды.
Елді мекендердегі жайылым жерлерді мемлекет меншігіне қайтару жоспары 14 800 гектар болса, 10 айда Қаулымен 8513 гектар немесе 57,5 пайыз жер, меморандум негізінде 22 151 гектар жер қайтарылды. Жалпы қайтарылған жер көлемі 30 664 гектар жер мемлекет меншігіне алынды.
Жалпы аудан бюджетінің кіріс жоспары 1 млрд 899 млн 113 мың теңге, нақты 2 млрд 115 млн 894 мың теңгеге немесе 216 млн 781 мың теңгеге артығымен орындалып 111,4 пайызды құрады.
2022 жылдың 01 қарашасына жоспар 18 млрд 007 млн 401 мың теңге болса, нақты кассалық игерілуі 17 млрд 730 млн 551 мың теңге, немесе игеру жоспары 98,4 пайызды құрап отыр. Игерілмеген қаржы 276 млн 849 мың теңге.
Ленгір қаласындағы Төлеби-Ә.Бектаев көшелерінің қиылысындағы шатқалды абаттандыру жұмыстарына «ETNO – АYYL» жобасы бойынша облыстық бюджеттен 54,0 млн теңге бөлініп, ұлттық дәстүр бойынша («Алтыбақан», «Киіз үйлер», «Мафтар») орнатылды.
Сондай-ақ, Ленгір қаласы 1 мөлтек ауданындағы көп қабатты тұрғын үйлердің аулаларын абаттандыру, балалар, спорттық алаңша жасау, жарықтандыру, бейнекамералар орнату, автотұрақ жасап, ішкі жолдарды кеңейту жұмыстарына 61,3 млн теңге бөлінді.
Аудан бюджетінен 39,9 млн теңге бөлініп, елді мекендерді абаттандыру мен көркейту жұмыстары атқарылуда. Атап айтқанда: (Сұлтан Рабат е/м спорттық алаңшасын қоршау (11,1 млн.тг), Ұзынарық е/м спорттық алаңшаға газон төсеу (5,5 млн тг), Зертас е/м спорттық алаңша орнату (10,7 млн.тг), Әңгірата е/м аллея орнату (12,6 млн.тг)
Аудандық бюджеттен 46,2 млн теңге қарастырылып Ленгір қаласындағы орталық саябақты ағымдағы жөндеу жұмыстары кестеге сай жүргізілуде.
Ленгір қаласынан Зертас елді мекеніне шыға берісіндегі жол бойына Төле баба монументі тақтайшасын орнатуға 28,6 млн теңге қаржы қарастырылып, жұмыстар аяқталды пайдалануға берілді.
Сарқырама елді мекенінде ауыл тумасы, жеке кәсіпкер М.Шерімнің демеушілігімен 1,5 гектар жерге құны 700 млн теңгеге биіктігі 5 метр болатын Д.Қонаевтың ескерткіші мен заманауи үлгідегі саябақ ашылып, ел игілігіне пайдалануға берілді.
«Үздік елді мекен», «Үздік көше» және «Үздік аула» номинациясы бойынша жүлделі орын иелері анықталып, жүлде алған ауылдық округтерге ойын алаңшаларын орнатуға 37,5 млн теңге қарастырылып берілетін болады. Қазіргі таңда анықтау жұмыстары жүргізілуде.
Сонымен қатар, құны 1 млрд. 325 млн. теңге болатын Зертас елді мекеніндегі Шомшақты және Спатай-Андас көшесінің абаттандыру бойынша жоба-сметалық құжаттамалары әзірленіп, салалық басқармаға қаржыландыруға ұсынылды.
Аудандағы 55 елді мекеннің 54-і (98,2%) орталықтандырылған ауыз су құбырымен қамтамасыз етілген. 1 елді мекеннің (Жаңакүш) ауыз су құбырын жүргізу үшін ЖСҚ әзірленіп, құны 287 млн теңгеге мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынып, 2022 жылға қаржыландыру үшін тиісті салалық басқармаға құжаттары ұсынылды.
Бүгінге ауыз су 52 елді мекенде тәулігіне 24 сағат, ал 2 елді мекенде (Зертас, Ұзынарық) кестемен берілуде.
Ауыз су жүйелерінің жалпы ұзындығы 1226 шқ құрайды (тозуы 153,2 шқ, немесе 12 %).
Қайта құруды қажет ететін 5 елді мекендегі (Керегетас, Бейнеткеш, Жаңажол, Нысанбек, Зертас) ауыз судың құрылысын аяқтауға 2022 жылға республикалық бюджет есебінен 837,0 млн теңге бөлініп, құрылыс монтаждау жұмыстары жалғасуда. Биылғы жылы 4 елді мекеннің ауыз суы пайдалануға беріледі, ал Жаңажол елді мекені 2023 жылға өтпелі.
Сондай-ақ, «Көктерек» су тазалау ғимаратының құрылысына республикалық бюджеттен 563 млн теңге бөлінді. Нысан 2023 жылға өтелі. Сонымен қатар, 24,62 шақырым болатын 19 нысандағы ауыз су құбырларын ағымдағы жөндеуден өткізіп, су сорғы орнату мен бұлақ бастарын қоршау жұмыстарын жүргізуге аудандық бюджеттен 197,8 млн теңге қарастырылып тиісті жұмыстар жүргізілуде.
Қайта құруды қажет ететін 3 елді мекенді (Ұзынарық, Алшалы, Диханкөл) ауыз сумен қамтамасыз ету үшін аудан бюджеті есебінен жоба-сметалық құжаттамалары әзірленіп, 2023 жылғы қаржыландыруға ұсынылды.
Аудандағы 55 елді мекеннің 48-і (87,3%) орталықтанған табиғи газбен қамтылып, 115 366 тұрғын, 20 951 абонент газға қосылған.
Бүгінге қалып отырған 7 елді мекенде (Қасқасу, Кеңесарық, Керегетас, Жоғарғы Қасқасу, Диханкөл, Ұзынарық, Алшалы) құрылыс жұмыстарын аяқтау үшін республикалық бюджеттен 472,0 млн теңге қарастырылды. Құрылыс жұмыстары жыл аяғына дейін толық аяқталды.
Жоба аясында 9 767 тұрғын, 1663 абонент табиғи газбен қамтылады. Осы нысандар іске қосылса аудандағы 55 елді мекен 100 пайыз орталықтанған газбен қамтылатын болады.
Жекелеген көшелерді газбен қамтамасыз ету бойынша 2021 жылдан өтпелі Ленгір қаласының Күмістөбе, Кенші көшелері, Достық елді мекенінің Астана көшесі, Киелітас елді мекені Қарауылтөбе, Қорған көшелеріне газ құбырын тарту толық аяқталды.
Сонымен қатар, Көксәйек елді мекеніндегі Төлеби, Айтеке би, Тұрсынбай көшелерін және Бірінші Мамыр ауылдық округіндегі Социал массивін табиғи газбен қамтамасыз етуге 54,1 млн теңге қаржы қарастырылып, 4,4 шақырым газ құбыры тартылды.
Ленгір қаласының Таскешу және Сәулембаев көшелеріне 28,6 млн теңге, Север мөлтек ауданына 36,5 млн теңге бөлініп, квартал ішілік газ құбыры тартылды.
Ұлттық қор есебінен Екпінді, Біркөлік елді мекендерінің электр жүйелері мен трансформаторын орнатуға 110 млн теңге қаржы қарастырылып, құрылыс жұмыстары жыл соңына дейін аяқталып, пайдалануға беріледі.
Республикалық бюджет есебінен Тағайна елді мекенінің 11 көшесіне электр жүйесі мен трансформатор орнатуға 120 млн теңге қаржы қарастырылып, құрылыс жұмыстары кестеге сай жүргізілуде. Нысан 2023 жылға өтпелі.
Облыстық бюджет есебінен Кемеқалған ауылдық окургіндегі Қаратөбе елді мекенінің 3 көшесіне және Ленгір қаласы Қазығұрт мөлтек ауданына 10/0,4 кв электр жүйелері мен трансформатор орнатуға 20 млн теңге қаржы қарастырылды.
Сондай-ақ, аудандық бюджет есебінен Ленгір қаласы 1 мөлтек ауданы және Киелітас шекарасындағы жаңа массив көшелеріне трансформатор орнату мен электр жүйелерінің құрылысына 33,4 млн теңге қаржы қарастырылып, құрылыс жұмыстары жүргізілуде.
Ленгір қаласындағы «Алатау» ықшам ауданында 110 кВ ӘЖ бар ҚС-110/10 кВ электр қосалқы станциясын салу үшін алғашқы жұмыстарын бастауға 5 млн теңге қаралған, қазіргі таңда мердігер анықталуда. Құрылыс жұмыстары 2023 жылға өтпелі. Сонымен қатар, 5 жобаның жоба-сметалық құжаттамалары әзірленуде.
Қасқасу ауылдық окургі Жоғарғы Қасқасу елді мекені Сарыбұлақ көшесі, Керегетас елді мекені Майдатал көшесі, Кеңесарық елді мекені Өмірзақұлы Қозбақ көшелері;
Киелітас ауылдық округі Ақайдар елді мекені Мерей көшесі, Сұлтанрабат елді мекені Ескіқорған, Жалын, Қарауылтөбе көшелері;
Кемеқалған ауылдық округі Ақбастау елді мекені Төртшал, Талдыбастау көшелерінің;
Тасарық ауылдық округі Тасарық елді мекені М. Әуезов, Т.Тоғысбаев көшелеріне, Ханарық елді мекені А.Навой, Мәуелі, С.Рахимов көшелеріне, Оңтүстік елді мекені Саңлақ, Ақмола көшелеріне, Жамбыл елді мекені Береке, Итемір әулие, Беласар, Алатау, Асар көшелеріне;
Бірінші Мамыр елді мекені М.Әуезов көшесіне электр желісінің құрылысын жүргізу.
«Оңтүстік Жарық Транзит» АҚ Төлеби аудандық бөлімінің инвестициялық бағдарламасы бойынша 7 елді мекендегі 29,9 шақырым электр желісі жаңартылуда (Ленгір қ. Сәулембаев, Күмістөбе, Қазақстан көшесі, Бірінші Мамыр елді мекені Д.Әшірбай көшесі, Алғабас елді мекені Бірлік көшесі, Жаңатұрмыс елді мекені Жалғызағаш көшесі, Оңтүстік елді мекені Саңлақ, Ақмола көшелері, Қостөбе елді мекені Ө.Елемес, Шүңкілдек, Қостөбе көшелері, Жаңаұйым елді мекені Қырықбаев көшесі және Киелітас елді мекені Атамекен көшесі).
Сонымен қатар, 4 трансформатор (Ленгір қ. Сәулембаев көшесі, Бірінші Мамыр елді мекені Д.Қонаев көшесі, Көксәйек елді мекені А.Тлеуберді және Төлеби көшелеріне) орнатылуда.
2022 жылға Ленгір қаласы мен 13 елді мекенге 38,2 шақырым түнгі жарық орнатуға 105 млн теңге қарастырылып, жарықтандыру жұмыстары жүргізілуде.
Оның ішінде: Нысанбек -1,409 ш.қ, Қазақстан- 2,061 ш.қ, Оңтүстік-3,8 ш.қ, Алғабас-1,57 ш.қ, Бейнеткеш -3,76 ш.қ, Керегетас-4,549 ш.қ, Шатыртөбе – 1340 ш.қ, Жіңішке-3,1 ш.қ, Алатау – 0,3 ш.қ, Жаңакүш – 0,7ш.қ, Алатау – 1,0 ш.қ, Алшалы – 2,544 ш.қ, Нысанбек -Тау самалы -2, ш.қ Ленгір қ, С. Сәулембаев – 3,15 ш.қ, Е. Сәуірбайұлы-1,47 ш.қ, Қ. Ешенқұлұлы -0,925 ш.қ, Жамбыл-1,3 ш.қ, Қ. Тыныбеков -2,52ш.қ)
Қазіргі уақыт талабына сәйкес елді мекендерге интернет жеткізу басты міндет болғандықтан, ағымдағы жылы 13 елді мекенге жаңадан базалық мачталық антенна қою, 4 елді мекенде жаңғырту жұмыстары жоспарланып, ағымдағы жылы Бейнеткеш, Ынтымақ елді мекендерінде «Beeline» ұялы байланыс операторының 4G станциясы орнатылуда. Сондай ақ, жыл соңына дейін Бейнеткеш елді мекеніне «Kcell» байланыс операторының 4G базалық станциясы орнатылату бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Бюджет есебінен 6,7 млн теңгеге Бірніші Мамыр ауылдық округі әкімі аппаратының ғимаратында «Ашық әкімдік» іске қосылды. Нәтижесінде тұрғындарға қолайлы жағдай жасау, әкімшілік кедергілерді азайту және бизнес процестерді оңтайландыруға мүмкіндік туады.
Ленгір қаласы әкімі аппаратының меншігіндегі бұрынғы ескі аурухана ғимаратын ағымдағы жөндеуден өткізу үшін аудандық бюджеттен 13,4 млн теңге қаржы қарастырылды.
Аудан көлемінде автомобиль жолдарының жалпы ұзындығы – 1084,0 шақырымды құрайды. Оның ішінде:
-облыстық маңызы бар жолдар-259,84 шқ, қанағатты–88,7 %;
-аудандық маңызы бар жолдар-144,05 шқ, қанағатты–89,2 %;
-елді мекеннің ішкі көшелері–680,1 шқ, қанағатты–74,9 %.
2022 жылы аудандық бюджет есебінен жалпы ұзындығы 25,9 шқ құрайтын 20 көше (20 нысан) орта жөндеуден өтті. Оның ішінде 11 нысан 2021 жылдан өтпелі, 9 нысан жаңа.
2022 жылы облыстық бюджет есебінен жалпы ұзындығы 20,7 шқ құрайтын 2 аудандық маңызы бар жолдарға және 13 көшеге (13 нысан) 293,9 млн теңге қаржы қарастырылып, орта жөндеуден өтуде.
«Ауыл Ел-бесігі» жобасы аясында 2021 жылдан өтпелі жалпы ұзындығы 5,8 шқ. құрайтын 2 ішкі көшені (Қасқау е/м Көктөбе көшесі, Қаратөбе е/м Абдулла көшесі) орта жөндеуден өткізуге 60,3 млн теңге қаржы қарастырылып жұмыстар толық аяқталды.
Сонымен қатар, облыстық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасының тапсырысымен жалпы ұзындығы 33,3 шқ құрайтын 4 облыстық маңызы бар жолды (КХ-11 «Сарыағаш-Жылға-Монтайтас-Рабат-Ленгір»-16,9 шқ, КХ-31 «Қасқасу «Қысқы демалыс аймағы»-10,2 шқ, КХ-170 «Біркөлік санаториясына кіреберіс жол»-6,2 шқ) орта жөндеу жұмыстары жүргізілуде.
Ұзындығы 44,6 шқ құрайтын облыстық маңызы бар 2 жолды (КХ-29 «Шарапхана-Жанабазар – 1 Мамыр»-8,6 шқ, КХ-82 «Шымкент-Қасқасу-Көксәйек-Шымкент»-36,0 шқ) орта жөндеуден өткізу үшін қаржы қарастырылды.
Нәтижесінде: 2022 жылы облыстық маңызы бар 230,7 шқ жолдың қанағаттарлық жағдайы-93,2-ден 96,1% жетеді;
-аудандық маңызы бар жолдар-144,05 шқ, қанағаттарлық жағдайы-89,2 ден 90,3% жетеді;
-елді мекендердің ішкі көшелері-680,1 шқ, қанағаттанарлық жағдайы-73-тен 80,1% жетеді.
2022 жылға 2 елді мекенде (Зағамбар е/м, Әл-Фараби көшесі, Майбұлақ, Аққұм а/о, Аққұм е/м орталық көшесіне) 5,8 шақырым аяқжол салуға аудан бюджетінен жалпы 86,8 млн теңге қаржы қарастырылды.
Топырақ жолдарға тас төсеу бойынша 4 елді мекеннің 6,2 шақырымына 3,3 млн теңге қаржы қарастырылды.
Қосағаш елді мекеніндегі С.Әбдікерімұлы көшесінің 1,5 шақырым жолына 1,3 млн теңге;
Жоғарғы Қасқасу елді мекеніндегі Төрткүл көшесінің 1,8 шақырым жолына 500 мың теңге;
Зертас елді мекеніндегі Зертас көшесінің 0,5 шақырым жолына 500 мың теңге;
Ленгір қаласы Самал және Алатау мөлтек ауданының 2,4 шақырым көшесіне тас төсеуге 1,0 млн теңге.
Тұрғын үй кезегіндегі 4520 адамды тұрғын үймен қамтамасыз ету мақсатында 1 млрд 580 млн теңгеге Ленгір қаласында 180 пәтерлі 9 көп қабатты тұрғын үйлердің құрылысын 2021 жылы аяқтап, пайдалануға беру үшін 23,7 млн теңге облыстық бюджеттен қарастырылып, 6 дана көп пәтерлі тұрғын үйлер пайдалануға берілді. Нәтижесінде 7316 шаршы метр іске қосылды. Ал қалған 3 дана тұрғын үйдің құрылыстарын аяқтау үшін облыстық бюджеттен 52,1 млн қарастырылып, ағымдағы жылдың желтоқсан айында пайдалануға беру жоспарлануда. Нәтижесінде 3658 шаршы метр тұрғын үй іске қосылады.
Сонымен қатар, Ленгір қаласы І мөлтек ауданы аумағынан 9 дана 60 пәтерлі тұрғын үйлердің құрылыстарының сметалық құны 7 млрд 786 млн теңге болатын және Базарная және Қ.Дүйсемұратұлы көшелеріндегі 5 қабатты 40 пәтерлі 4 дана тұрғын үйлердің сметалық құны 1 млрд 817 млн теңгені құрайтын жобалар әзірленіп, сараптамалардың оң қорытындылары алынып қаржыландыру үшін салалық басқармаларға ұсынылды.
Ал, Алатау мөлтек ауданындағы 3 класстағы тұрғын үйлердің құрылысын жүргізіуге жобалау-сметалық құжаттамасын әзірлеп, сараптамадан өткізу жұмыстары демеушілер есебінен жүргізілуде.
Халықты тұрғын үй салуға жер телімдерімен қамту мақсатында 216,7 гектар немесе 1007 жер телімін құрайтын 5 (Көксәйек, Зертас, Бірінші Мамыр, Қаратөбе, Қайнар) елді мекендерде инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылыстарын (ауыз су, электр жүйесі) республикалық бюджет есебінен жүргізу үшін 1 млрд 264 млн теңге қаралып, құрылыс жұмыстары жүргізілуде. Қазіргі таңда Қаратөбе, Көксәйек, Зертас, Қайнар елді мекеніндегі жаңа массивке инженерлік-коммуникация жүйелерінің (электр жүйесі, ауыз су) құрылыс жұмыстары аяқталып, пайдалануға берілді. Ал, Қаратөбе (ауыз су), Бірінші Мамыр (электр жүйесі, ауыз су), Қайнар (ауыз су) нысандарының құрылыс жұмыстары ағымдағы жылдың соңында аяқталады.
Ағымдағы жылы Бірінші Мамыр елді мекенінің инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылыстарын (табиғи газ) бастау үшін Ұлттық қор есебінен 109,2 млн тенге қаралып, құрылыс жұмыстары басталуда.
Жоғарыда аталған 5 елді мекендердің (Көксәйек, Зертас, Бірінші Мамыр, Қаратөбе, Момынай, Қайнар) инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылыстары (электр жүйесі, табиғи газ, сымтетік желісі, автомобиль жолдары) және Ленгір қаласының Алатау мөлтек ауданына құны 10 млрд 547 млн теңгенің инженерлік-коммуникация жүйелерінің (автомобиль жолдары) құрылысын 2022 жылы қаржыландыру үшін республикалық бюджетке өтінімдер жолданды.
Ленгір қаласының Алатау мөлтек ауданына (электр жүйесі, автомобиль жолдары) инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылысын ағымдағы жылы бастау үшін республикалық бюджет есебінен 100,0 млн теңге қаралып, жұмыстар басталуда. Нысан 2023 жылға ауыспалы.
Ленгір қаласы Алатау мөлтек ауданындағы инженерлік-коммуникация жүйелері құрылысының жобалау-сметалық құжаттамасы (ауыз су) толығымен әзірленіп, 1 млрд 544 млн тенгені құрайтын сараптаманың оң қорытындысы алынды. Нысан құрылысын бастау үшін тиісті құжаттар басқармаларға өткізілді.
Сонымен қатар, Момынай, Қасқасу елді мекендеріндегі жаңа массивтеріне инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылысын жүргізу үшін (ауыз су, табиғи газ, сымтетік желісі, электр жүйесі, автомобиль жолдары) жобалау-сметалық құжаттамаларын әзірлеуге аудан бюджетінен 42,8 млн теңге қарастырылып, жобалар әзірленуде.
Одан өзге, Ленгір қаласы Шаңырақ мөлтек ауданында инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылысын жүргізу үшін жобалау-сметалық құжаттамасын әзірлеп, сараптамадан өткізу жұмыстары демеушілер есебінен жүргізілуде.
Ленгір қаласы Алатау мөлтек ауданындағы инженерлік-коммуникация жүйелерінің құрылысына жобалау-сметалық құжаттамасын (табиғи газ) әзірлеу үшін аудандық бюджет есебінен 21 млн теңге қарастырылды.
Тұрғын үйлерді іске қосу 2022 жылдың 10 айында 21596 шаршы метрді құрап, былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 103,2 пайызға орындалды.
Тұрғын үймен қамту бойынша: Бүгінге барлығы – 4890 азамат тұрғын үй кезегіне тіркелген. (Оның ішінде: «Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар» санатында – 338; «Халықтың әлеуметтік жағынан осал топтары» санатында – 1998; «Көп балалы отбасылар» санатында – 1043; «Мемлекеттік және бюджеттік мекеме қызметкерлері» санатында – 1510 және «Жалғыз, тұрғынжайы авариялық жағдайда деп танылған» санатында – 1 азамат).
2022 жылы 117 отбасы тұрғын үймен қамтылды. (Оның ішінде: 3 – ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар, 60 – көп балалы отбасы, 54 – әлеуметтік жағынан осал топтар санаттары бойынша тұрғын үймен қамтылды).
Ауданда жалпы білім беретін 68 мектепте 27795 оқушы білім алуда. Биылғы оқу жылында 11 сыныпты 1532 түлек бітірді. “Алтын белгі” белгісін 20 оқушы,129 оқушы үздік аттестат иеленді (2021 жылы 1064 түлегінің 50-і “Алтын белгі” белгісін иеленді). Ұлттық бірыңғай тестті 1081 оқушы тапсырды.
ҰБТ тапсырғандардың 37,1%, яғни 402 түлек жоғары оқу орнына мемлекеттік грантқа түсті.
Оқушылардың жалпы білім сапасы 63,7% құрады (2021 жылы 63,3%) +04% өсті.
Аудандағы орта білім беру ұйымдарының білім сапасын арттыру мақсатында толыққанды оқу процесіне қажетті барлық функциялардың жиынтығы бар бірыңғай интеграцияланған «Bilim Land», daryn.online білім беру онлайн платформасын пайдаланады.
– педагогтарды жұмысқа қабылдау бойынша Jumys.Smartnation.kz,
– педагогтарды аттестаттау процесін автоматтандыру бойынша Е-Партфолио «jumys.snation.kz» бағдарламасы жұмыс жасауда.
Ауданда барлық білім беру мекемелері “Kundelik.kz” автоматтандырылған электронды журналын жүргізеді.
Аудан мектептерінің пән кабинеттерімен жабдықталуы 53 пайыздан 59,3 пайызға жетті. (39 физика, 30 химия, 36 биология).
Педагогтардың 67,8% пайызы (2273-і) жаңа форматтағы біліктілік аттестаттаудан өткен (2021 жылы 53% құрайды) Былтырғы жылмен салыстырғанда 14,8% өскен.
Балаларды әлеуметтік қолдау, құқығын қорғау, қауіпсіздігін қамтамасыз ету
68 мектептің 25-інің бейнекамералары облыстық ішкі істер департаментінің жедел басқару орталығына қосылған. Қаладағы 7 мектепте “дабыл түймелері” орнатылды. 68 мектептің ішкі әжетханасы жұмыс істеуде.
Аудандағы 49 мектептегі асханалар сенімгерлікке берілген. Ондағы тұл жетім, жартылай жетім, көп балалы және аз қамтамасыз етілген отбасының 971 баласы бір реттік ыстық тамақпен қамтамасыз етілді.
Жалпыға міндетті білім беру қорынан бөлінген қаражатқа әлеуметтік статусқа ие 700 оқушы «Эдельвейс-Тау гүлі» лагерінде, мектеп жанындағы лагерлер мен аула топтарында 4290 бала, ата-аналар демеушілігімен республика көлемінде орналасқан басқа да лагерлерде 1682 бала жазғы лагерлерде демалды.
2021 жылы басталған Ұйымшыл мектебінің құрылыс жұмыстарын аяқтау үшін 501 млн теңге қарастырылды, құрылыс аяқталды.
Одан өзге 4 нысанның құрылысын жүргізуге 764 млн теңге қаржы қарастырылды. Олар:
– Ленгір қаласындағы 200 орындық №6 мектеп құрылысына 734 млн теңге қаралып, құрылыс жұмыстары аяқталды;
– Ленгір қаласындағы 80 орындық оқушылар үйінің құрылысы 10 млн теңге қаржы қаралды, нысан 2023 жылға өтпелі ;
– Зертас елді мекеніндегі Шомшақты орта мектебіне 150 орындық оқу блогы, асхана, шеберхана, спорт зал және әкімшілік бөлмелерінің құрылысына 10 млн теңге қаржы қаралды, нысан 2023 жылға өтпелі;
– Тағайна елді мекеніндегі 200 орындық орта мектебінің құрылысына 10 млн теңге қаржы қаралды, нысан 2023 жылға өтпелі.
Сондай-ақ, Жоғарғы Ақсу ауылдық округі Мәдени орта мектебін күрделі жөндеу үшін Ұлттық қор есебінен 259 млн теңге қаржы қарастырылып күрделі жөндеу жұмыстары аяқталды.
Жоба құны 2 млрд. 566 млн. теңге болатын 3 мектептің (Қаратөбе, Ханарық, Ынтымақ) құрылысын жүргізуге жоба – сметалық құжаттамаларының оң қорытындысы алынып, қаржыландыруға ұсынылды.
Сондай-ақ, демеушілер есебінен Абай орта мектебінің құрылысын салу үшін жоба-сметалық құжаттамалары әзірленуде.
Ауданда 54 мектепке дейінгі ұйымда 6605 бала тәрбиеленуде. Онда 633 педагог жұмыс атқарады. Бүгінгі таңда 3-6 жас аралығындағы мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына балалар 100 пайыз қамтылған.
Аудан бойынша экономикалық белсенді халық саны 48,6 мың адам Жұмыспен қамтылғандар 46,2 мың адам. Жұмыссыздар саны 1954 адам. Жұмыссыздық деңгейі 5,1 пайызды құрады.
Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасының екінші бағыты аясында Жастар практикасынаоқу орнын бітірген жас түлектердің мамандықтары бойынша тәжірибе алу мақсатында 300 орын жоспарланып, аудан көлеміндегі өтінім берген 54 мекемеге жалпы 306 азамат (102,0%)жолданды.
Қоғамдық жұмыстар қала және ауылдық елді мекендерде абаттандыру, көгалдандыру және тазалық жұмыстарын ұйымдастыру мақсатында 750 жұмыссызды жолдау жоспарланып, бекітілген 42 мекемелер мен кәсіпорындарға 748 азамат (99,7%)жолданды.
Әлеуметтік жұмыс орындарын ашу мақсатында ағымдағы жылға 170 жұмыссыздарды жолдау жоспарланып, нақты 199 жұмыссыз(117,1%) азамат өтінім берген 44 жұмыс беруші кәсіпорындарға (о.і. 2 өнеркәсіп саласы, 6 қызмет көрсету мекемесі, 22 ауыл шаруашылық саласы, 10 білім саласы және159 басқа салалар бойынша) жолданды.
«Алғашқы жұмыс орны» жобасы аясында ағымдағы жылға 22 азаматты жолдау жоспарланып, нақты 38 азамат(172,7%) аудан көлемінде өтінім берген 5 мекемеге жолданды.
«Күміс жас» жобасы аясында ағымдағы жылға 30 азаматты жолдау жоспарланып, нақты 35 азамат(116,6%) аудан көлемінде өтінім берген 7 мекемеге жолданды.
Үшінші жоба – Жаңа бизнес идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік гранттар беруді ұйымдастыру.
200 АЕК мөлшеріндегі грантты 173 азаматқа беру жоспарланып, жоспар толық орындалып, барлық азаматтарқаржысын алып өз кәсіптерін жүргізуде.
«Бастау-Бизнес» оқу курстарына 180 азаматты оқыту жоспарланып, 933 азамат(518,3%) оқуды аяқтап сертификаттарын алды.
Тұрақты жұмыс орындарына жалпы 1700 азаматты жолдау жоспарланып,1957азамат (115,1%) жұмысқа жолданды. Атаулы әлеуметтік көмек 835 отбасыға 272,2 млн. теңге төленді.
Әлемді жайлаған індетке қарсы аудан бойынша 37430 адамды алдын-ала вакциналау жоспарланған, осы орайда «СпутникV», «Qaz vak in», «Hayat Vax», «КоронаВАК», «Синофарм», «Комирнати» вакциналары алынды. Қазіргі таңда орталықтарда вакцина жеткілікті. Аудан бойынша вакцинаның І компонентін- 37430 адам алса, ІІ компонентін – 37308 адам қабылдаған. Күнделікті шамамен 40-60 адамға вакцина егілуде.
Денсаулық сақтау мекемелерінің материалдық – техникалық базасын нығайтуға 29 млн теңге бөлініп, жабдықталу көрсеткіші 85,13% құрады.
Мемлекеттік жекешелік әріптестік аясында Алғабас, Екпінді елді мекендерінде фельдшерлік-акушерлік пункті құрылысы аяқталып пайдалануға берілсе, Жамбыл елді мекеніндегі фельдшерлік-акушерлік пунктнің құрылыс жұмыстары жүруде.
Одан өзге Жаңакүш және Шатыртөбе елді мекендерінде медициналық пункттерінің құрылысы басталды.
2022 жылы 3 ауылдық клубты (Қаратөбе, Қайнар, Тасарық) газға қосуға аудандық бюджеттен 15,2 млн теңге қарастырылды.
Одан өзге Диханкөл, Тасарық ауылдық клубтарын ағымдағы жөндеуге 7,6 млн теңге қаралып, жөндеу жұмыстары толық аяқталды.
Мәдени ошағы жоқ Аққұм және Киелітас ауылдық округтерінде ауылдық мәдениет үйлерін салу бойынша:
– «Ауыл-ел бесігі» бағдарламасы аясында сметалық құны 353,4 млн теңгелік Момынай елді мекенінде 146 орындық мәдениет үйінің құрылыс жұмыстарын бастау үшін 252,6 млн теңге қаражат бөлінді. Нысан 2023 жылға өтпелі;
– Киелітас елді мекенінде сметалық құны 382,7 млн теңге болатын 146 орындық ауылдық мәдениет үйі құрылысының сараптаманың оң қорытындысы алынып, қаржыландыру үшін салалық басқармаларға жолданды.
Аудан өнерпаздары халықаралық, республикалық, облыстық, аймақтық байқауларда 1 – бас жүлде, 1 – І – орын, 1- ІII – орындармен марапатталды.
Бұқаралық спортты дамыту мақсатында және ауданның 90 жылдық мерей тойына орай Ұлттық спорттың 7 түрінен (аударыспақ, жамбы ату, теңге ілу, қазақша күрес, өгіз көтеру, тоғыз құмалақ, арқан тару) облыстық деңгейде «Көшпенділер ойыны» сайысы өтті. Сондай-ақ, көкпардан командалық жастар арасында облыс біріншілігі өтті. Спорттық инфрақұрылымдарды дамыту мақсатында 2022 жылы аудандық бюджет есебінен 3 нысанға 27,3 млн теңге қарастырылды. Оның ішінде Сұлтан Рабат елді мекеніндегі спорт алаңшасын қоршау жұмыстарына 11,1 млн теңге, Ұзынарық елді мекеніндегі спорт алаңшасына газон төсеу жұмыстарына 5,5 млн теңге және Зертас елді мекеніне спорт алаңшасын орнату жұмыстарына 10,7 млн теңге қарастырылды.
Одан өзге 2021 жылы құрылыс жұмыстары басталған Ленгір қаласының Шахта Тогыс елді мекенінде ашық футбол және баскетбол алаңшасының құрылыс жұмыстары толық аяқталып, ел игілігіне берілді.
Сондай-ақ, «Ауыл-Ел бесігі» жобасы аясында құны 608 млн теңге болатын Бірінші Мамыр елді мекенінде заманауи үлгідегі спорттық-сауықтыру кешенінің және футбол алаңшасының құрылысына Ұлттық қор есебінен 467 млн теңге қаржы қарастырылып, құрылыс жұмыстары кестеге сай жүргізілуде. Нысан 2023 жылға өтпелі.
Көксәйек елді мекенінде жоба құны 926,0 млн теңге болатын спорттық сауықтыру кешенін салу үшін жобасы тиісті салалық басқармаларға қаржыландыру ұсынылды.
Аталған жобаларды іске асыру арқылы спорт инфрақұрылымдарын оның ішінде шалғай елді мекендерде демеушілер есебінен ашық спорт алаңдарын салу арқылы спортпен шұғылданушылар санын 2025 жылға дейін 45 пайызға өсіру жоспарланып отыр.
